Koniec każdego roku to czas planowania budżetu na rok następny. Jednym z jego składowych, na kształt którego mieszkańcy mają bezpośredni wpływ, jest fundusz sołecki. Już pod koniec września br. zakończono przyjmowanie i weryfikację wniosków sołectw o przeznaczenie środków funduszu sołeckiego na rok budżetowy 2021. Wnioski wszystkich sołectw do tut. urzędu wpłynęły w ustawowym terminie – do 30 września. Zaproponowane pozycje zostały uwzględnione w projekcie uchwały budżetowej na rok 2021.
Fundusz sołecki jest formą budżetu partycypacyjnego. Pojęcie funduszu sołeckiego zostało wprowadzone ustawą z 20 lutego 2009 roku o funduszu sołeckim (weszła w życie 1 kwietnia 2009 r. – Dz. U. nr 52/2009 poz. 420 ze zm.), która została następnie zmieniona ustawą z dnia 21 lutego 2014 r. o funduszu sołeckim (Dz. U. poz. 301 ze zm.).
Środki z funduszu są przeznaczane na działania służące poprawie warunków życia mieszkańców, w ramach zadań własnych gminy. Przykładowe możliwe wykorzystanie środków : remont chodnika lub drogi, budowa placu zabaw, organizacja festynu, nasadzenia drzew i kwiatów. Fundusz sołecki może też być wykorzystany na działania zmierzające do usunięcia skutków klęski żywiołowej.
Decyzję o tym, na co konkretnie będą rozdysponowane środki z funduszu sołeckiego, podejmuje zebranie wiejskie (mieszkańcy). Dzięki utworzeniu w danej gminie funduszu sołeckiemu, mieszkańcy mają bezpośredni wpływ na wydatkowanie części środków z budżetu gminy. To nie tylko jedna korzyść wyodrębnienia tego funduszu. Po danym roku budżetowym w terminie do 31 maja, wójt składa wniosek do wojewody o zwrot części wydanych środków (od 20% do 40% całego funduszu sołeckiego na dane sołectwo).
Wyodrębnienie w danej gminie funduszu sołeckiego jest dobrowolne. O utworzeniu funduszu decyduje rada gminy w formie uchwały zaproponowanej przez wójta. W naszej gminie fundusz ten funkcjonuje nieprzerwanie od samego początku, tj. od 2009 roku. Jesteśmy jedną z pierwszych gmin, które skorzystały z tej formy dysponowania budżetem bezpośrednio przez mieszkańców. Niżej podajemy jak kształtowała się liczba gmin, w których wyodrębniono fundusz sołecki, na przełomie lat poprzednich (na podstawie danych przekazywanych przez Krajową Radę Regionalnych Izb Obrachunkowych: lata 2009 – 2012, od roku 2013 – na podstawie danych przekazanych przez wojewodów – żródło – https://www.gov.pl/web/mswia/fundusz-solecki):
w roku 2009 – 1178
w roku 2010 – 1122
w roku 2011 – 1165
w roku 2012 – 1174
w roku 2013 – 1184
w roku 2014 – 1419
w roku 2015 – 1498
w roku 2016 – 1510
w roku 2017 – 1551
w roku 2018 – 1596
w roku 2019 – 1593
w roku 2020 – 1527
Dla porównania podajemy dane z 2019 r. – ogólna liczba gmin w kraju – 2477. Liczba gmin w których są sołectwa – 2174 (dane GUS z 2017 r.).
Wysokość środków w funduszu sołeckim jest obliczana na podstawie wzoru (określonego w ustawie o funduszu sołeckim). We wzorze bierze się pod uwagę liczbę mieszkańców i wykonane dochody gminy. Co roku wójt w terminie do 31 lipca roku poprzedzającego rok budżetowy przekazuje sołtysom informację o wysokości przypadających danemu sołtysowi środków, jakie zasilą dany fundusz sołecki. Te same dane wójt przekazuje wojewodzie. Jeśli tego zaniecha, gmina straci prawo do zwrotu z budżetu państwa części wydanych środków w ramach tego funduszu, co nigdy nie miało w naszej gminie miejsca. Środki nie wykorzystane w danym roku budżetowym – przepadają. Co roku tut. urząd korzysta ze zwrotu części środków.
Wysokość środków w ramach Funduszu sołeckiego w Gminie Tworóg na rok 2021 r. przedstawia się następująco :
Nowa Wieś Tw. – 44.736,60 zł
Wojska – 44.378,71 zł
Brynek – 38.384,00 zł
Tworóg – 44.736,60 zł
Koty – 44.676,07 zł
Mikołeska – 13.555,19
Świniowice – 27.513,01
Połomia – 32.344,56 zł
Boruszowice-Hanusek – 44.736,60 zł
